Roi loan giong Rối loạn giọng tuổi dậy thì là sự duy trì giọng nói trẻ em sau khi đã dậy thì đầy đủ và thanh quản đã phát triển hoàn toàn.
Nói cách khác, bệnh nhân có thanh quản trưởng thành nhưng lại không có giọng nói trưởng thành. Điều này khiến cho một số người mặc cảm và hạn chế giao tiếp trong xã hội, để khỏi tổn thương bởi những lời chọc ghẹo của người xung quanh và bị hiểu lầm giới tính khi nói chuyện qua điện thoại.
Dậy thì xong, tiếng vẫn “bể”
Khi mới sinh, kích thước của thanh quản trẻ em chỉ bằng 1/3 thanh quản người lớn. Chiều dài của dây thanh là 4 – 4,5 mm. Thanh quản ở rất cao. Trong suốt thời kỳ thiếu niên, giọng nền của thanh quản xuống thấp rất chậm, từ từ theo sự phát triển của thanh quản và sự hạ thấp của thanh quản trong vùng cổ.
Trước tuổi dậy thì, đã có sự khác nhau giữa giọng nói nam và nữ nhưng rất kín đáo, chủ yếu là khác ở cường độ và âm sắc. Ở tuổi dậy thì, có sự biến đổi đột ngột của giọng nói, dưới tác động của những yếu tố nội tiết. Ở trẻ vị thành niên nam, sự thay đổi giọng thường xuất hiện ở 12 – 14 tuổi, cùng lúc với sự phát triển nhanh của cơ thể và hệ lông mao. Nó kéo dài từ sáu tháng đến một năm. Kích thước thanh quản sẽ lớn lên và dây thanh dài thêm 1/3, nghĩa là thêm khoảng 1cm.
Trước tuổi dậy thì, đã có sự khác nhau giữa giọng nói nam và nữ nhưng rất kín đáo
Về phương diện sinh lý, sự thay đổi kích thước của thanh quản kéo theo sự thay đổi về giọng nói. Trước khi dậy thì, trẻ thường sử dụng giọng đầu. Sau khi dậy thì, trẻ sẽ sử dụng cơ chế giọng ngực. Như vậy, nó không những làm giảm âm độ xuống một bát độ mà âm sắc còn trở nên sâu hơn, trầm hơn. Đôi khi, trong giai đoạn dậy thì, hai cơ chế này cùng tồn tại và trẻ thành niên sẽ nói giọng lúc cao, lúc trầm một cách tự phát, không kềm chế được. Thông thường, giai đoạn này chỉ kéo dài vài tháng.
Về mặt tâm lý, có nhiều trẻ thành niên bị mất phương hướng vì sự thay đổi quá đột ngột và quá khác biệt của giọng nói nên trong vô thức không chấp nhận giọng nói mới này. Từ đó kéo dài thời gian “bể tiếng” mà ở đây chúng tôi gọi là rối loạn giọng tuổi dậy thì.
Điều trị thế nào?
Hiện nay, khoa thanh học của nhiều nước đã áp dụng phương pháp luyện giọng để giúp bệnh nhân tìm lại giọng nói trầm của đàn ông.
Nhiều thầy thuốc giả thuyết rằng rối loạn giọng tuổi dậy thì là do sự xung đột tâm lý tiềm tàng của một người muốn giữ giọng nói cao và từ chối giọng nói trầm của nam giới do sự thay đổi quá đột ngột ở tuổi dậy thì.
Kỹ thuật để tạo ra giọng nói trầm gồm những phần sau: ho và phát ra nguyên âm; phát nguyên âm với thanh nôn đóng mạnh (glottal attack); giảm sự căng thẳng của các cơ; hạ thanh quản xuống khỏi vị trí cao bất thường; tằng hắng giọng lên xuống; dùng ngón tay ấn nhẹ vào sụn giáp khi bệnh nhân phát nguyên âm.
Đôi khi chỉ cần chứng tỏ cho bệnh nhân biết họ có thể phát ra âm trầm là đủ để họ có lại giọng nói nam nếu người ấy sẵn sàng để đổi giọng. Nếu bệnh nhân có biểu hiện không đáp ứng tốt với luyện giọng, cần tìm hiểu thêm các yếu tố khác, thói quen sinh hoạt trong đời thường và lúc đó phải giải thích và tư vấn cho họ.
Phác đồ luyện giọng có những bước cơ bản như sau: thư giãn; tập thở bụng; tằng hắng, phát âm; tập thở và phát âm; tập đọc: nhỏ lớn, thấp cao, kể chuyện; tập động tác môi miệng; tập phong cách; tập hát và phát âm theo đàn.
Qua đánh giá năm năm luyện giọng cho những bệnh nhân rối loạn giọng tuổi dậy thì tại bệnh viện Tai mũi họng TP.HCM, chúng tôi nhận thấy: tỷ lệ thành công cao: 78% (35/40 ca); bệnh nhân không tốn kém nhiều về tiền bạc, chỉ cần có thời gian để luyện giọng; ngoài việc tìm lại được giọng nói nam cố định, bệnh nhân còn thay đổi phong cách và lối sống, mạnh mẽ hơn, tự tin hơn.
Ngoại trừ những trường hợp có bệnh lý kèm theo, kết quả luyện giọng tuỳ thuộc nhiều vào nhận thức của bệnh nhân, sự nỗ lực và độ kiên trì.
Nguồn: 24h.com.vn
Ở nước ta, người cao tuổi được Đảng, Nhà nước và các từng lớp dân chúng thuộc mọi lứa tuổi quan tâm trông nom thẳng băng, để người cao tuổi sống vui khoẻ, nối đóng góp trí óc và kinh nghiệm cho công cuộc phát triển giang san. Có lẽ trên thế giới không có nhiều nơi được như ở Việt Nam, nơi tuổi tác là tài sản quí giá của mỗi gia đình, dòng họ, và của cả dân tộc.
Trên phạm vi toàn cầu, phải đến đầu những năm 80 của thế kỷ trước, Liên Hợp Quốc mới có thông điệp về việc đảm bảo một cách không hạn chế mọi quyền lợi của người cao tuổi. Và phải 10 năm sau, vấn đề mang tính toàn cầu này mới chính thức được đặt đúng tầm vóc của nó, khi Liên Hợp Quốc quyết định lấy ngày 1/10 hằng năm làm Ngày quốc tế Người cao tuổi.
Ở Việt Nam, quan tâm trông nom người cao tuổi là đạo lý truyền thống ngàn năm. Hành động theo đạo lý nên không ai kể ra, mà có kể ra cũng không hết, nhưng có thể mường tưởng khái quát qua câu:“Sữa để em thơ, lụa tặng già”. Không chỉ về vật chất, mà đời sống tinh thần của người cao tuổi cũng được toàn tầng lớp quan tâm chăm lo thẳng băng, nỗ lực càng ngày càng đủ đầy hơn theo điều kiện có thể.
Tuy nhiên, theo số liệu của Hội Người cao tuổi, giờ, đời sống vật chất của phần đông người cao tuổi còn gặp rất nhiều khó khăn. 70% không có tích luỹ về tài chính. Người cao tuổi có cuộc sống dư dả chỉ chiếm khoảng 1%. Ngoài ra, người cao tuổi còn phải đối mặt với bệnh tật. 95% chịu gánh nặng bệnh tật kép, cốt yếu là kinh niên.
Về đời sống tinh thần, hiện có 13% tổng số người cao tuổi gặp trắc trở, và chỉ có 20% cảm thấy thoải mái về tinh thần. ngồi không ít gia đình, quan hệ giữa ông bà, ba má và con cái với nghĩa vụ “thờ mẹ, kính cha”, bổn phận bổn phận “trẻ cậy cha, già cậy con” chưa được trọng, hoặc không được thực hiện thẳng băng do những lý do, cảnh ngộ khác nhau.
Để giúp đỡ từng gia đình và mỗi người cao tuổi, Đảng và Nhà nước ta có nhiều chủ trương, chính sách hiệp với từng thời kỳ, thời đoạn, nhằm từng bước nâng cao mức sống cả về vật chất và tinh thần, tổ chức tốt các dịch vụ tầng lớp đảm bảo cho người cao tuổi sống khoẻ, sống bổ ích; tạo thêm dịp để người cao tuổi dự vào các hoạt động chính trị, kinh tế - tầng lớp, nối đóng góp trí óc và kinh nghiệm vào sự phát triển của giang san.
Gần đây, Pháp lệnh về Người cao tuổi đã được nâng lên thành Luật. Rồi một Chương trình hành động Quốc gia về Người cao tuổi từ nay đến năm 2020 đã dự kiến nhiều chỉ tiêu cụ thể phải đạt 100%. Đó là sờ soạng người cao tuổi được cải thiện đời sống vật chất và tinh thần, được khám chữa bệnh, trông nom sức khoẻ. Người cao tuổi không phải sống trong nhà tạm, người nghèo được giúp đỡ tầng lớp. Mọi người cao tuổi đều được tạo điều kiện dự vào các hoạt động kinh tế - tầng lớp, phát huy vai trò trong gia đình và cộng đồng. Các cấp lãnh đạo, người dân và người cao tuổi nhận thức rõ ràng và đầy đủ về già hoá dân số và sự cần thiết chuẩn bị cho tuổi già…
Tuy không nhiều người cao tuổi có tích lũy tốt về kinh tế, nhưng tuổi tác bao giờ cũng đi kèm với kinh nghiệm, vốn sống, trí óc và bản lĩnh, đó là tài sản vô giá. Tuổi cao - gương sáng - chí càng cao. Ở nơi nào trên giang san ta cũng có thể nêu ra những tấm gương người cao tuổi làm kinh tế giỏi, vừa phát huy công sức, trí óc làm giàu cho bản thân, cho gia đình, cho dòng họ, vừa góp phần giải quyết công ăn việc làm, trợ giúp về nhiều mặt cho các gia đình quanh lối xóm, cho cộng đồng, cho tầng lớp.
Ở phường, xã, thôn, bản, khối phố nào cũng có những người cao tuổi làm cốt cán trong các các cuộc vận động chính trị, văn hóa, tầng lớp; dạy bảo cổ vũ con cháu và chủ động đóng góp, nêu gương sáng trong sờ soạng phong trào, các hoạt động ở cơ sở. Ở đơn vị, tổ chức, doanh nghiệp nào cũng có những người cao tuổi nghỉ hưu rồi vẫn tích cực dự tham mưu, giúp đỡ về trí óc và kinh nghiệm cho lớp kế tiếp. Trong các gia đình, nhiều người cao tuổi dù sức khỏe và điều kiện kinh tế hạn chế vẫn dành thời gian dự nuôi dạy cháu con. Thật hạnh phúc cho những đôi vợ chồng trẻ nào có ông bà nội ngoại trợ đỡ việc săn sóc con cái.
Hiện cả nước ta có khoảng 8,5 triệu người cao tuổi, chiếm 10% dân số. Những con số này sẽ càng ngày càng tăng theo khuynh hướng già hoá dân số. Cách đây khoảng 10 năm, Đại hội thế giới lần thứ 2 về Người cao tuổi tổ chức tại thủ đô Madrid (Tây Ban Nha) đã khẳng định: “Sự tăng thêm tuổi thọ ở nhiều vùng trên thế giới là một thành tựu quan trọng của loài người”. Đã là thành tựu của loài người thì kỹ năng, kinh nghiệm, trí óc của người cao tuổi kiên cố phải được dìm như một thứ tài sản vô giá. Ở Việt Nam, điều này hiệp với đạo lý truyền thống, nên đã, đang và sẽ còn nối được biểu đạt rõ ràng và mạnh mẽ hơn trong thực tại
0 comments:
Post a Comment